Η άποψη μου είναι ότι κάθε περιοχή ,στη προκειμένη περίπτωση κάθε Δήμος
θα πρέπει να έχει ένα σχέδιο ανάπτυξης. Αυτό θα τον βοηθούσε με τρόπο
επιστημονικό να μπορεί να κάνει προγραμματισμένα τα βήματα που πρέπει να κάνει
και όχι να βασίζεται κάθε φορά σε κάποια ιδέα που μπορεί να κατέβει στον
οποιοδήποτε κάποιο. Αυτό το έχουμε ζητήσει από τα πρώτα συμβούλια αν θυμάστε.
Ένα τέτοιο σχέδιο προβλέπει σε ποια κατεύθυνση μπορεί και πρέπει να πάει ο
τόπος θα μας δείξει ποια κοινωνία θέλουμε και μπορούμε να φτιάξουμε. Αυτό δεν
το έχουμε σήμερα άρα είμαστε υποχρεωμένοι να αυτοσχεδιάσουμε.
Εγώ νομίζω ότι αυτός ο Δήμος θα
πρέπει να κινηθεί στη κατεύθυνση της βιώσιμης, αειφόρου αν θέλετε ανάπτυξης
δηλαδή ότι γίνεται θα πρέπει να μη επιβαρύνει η να σπαταλά πόρους που διαθέτει
μια περιοχή αλλά οι παρεμβάσεις να είναι τέτοιες που να εξασφαλίζουν τη
συνέχεια τους. Αυτός ο τόπος, ο σημαντικότερος πλουτοπαραγωγικός πόρος που έχει,
είναι το φυσικό περιβάλλον. Τα δάση ,τα βουνά ,η θάλασσα, η εύφορη γη. Το
ανθρωπογενές περιβάλλον και εδώ δυστυχώς η αναφορά αφορά μόνο τους παλιότερους
που πέρασαν από αυτό το τόπο και φυσικά αναφέρομαι στις αρχαιότητες της
περιοχής του Δήμου μας είναι επίσης μια δυνατότητα. έμφαση θα πρέπει να δοθεί
στη πρωτογενή παραγωγή γεωργία
κτηνοτροφία στα πλαίσια της βιωσιμότητας ,στην επισκεψιμότητα, στο τουρισμό , αλλά χωρίς να γίνεται αυτοσκοπός
και χωρίς να επηρεάζει το τοπίο και τη τοπική κοινωνία .Δηλαδή ότι σηκώνει ο
τόπος. Ο τρόπος που αξιοποιούμε αυτούς τους πόρους είναι επίσης πολύ
σημαντικός. Δεν εννοώ μόνο ότι ο τρόπος αυτός μπορεί να καταστρέψει ας πούμε
ένα φυσικό περιβάλλον αλλά μπορεί να καταστρέψει η να αλλοιώσει ποιοτικά
χαρακτηριστικά που χαρακτηρίζουν μια τοπική κοινωνία .Αυτό κατά την άποψη μου
είναι και το σημαντικότερο.
Οι ήπιες μορφές ενέργειας (εννοούμε
μεγάλες εγκαταστάσεις ΒΑΠΕ), όπως έχουν διαμορφωθεί και όπως σχεδιάζεται να
αναπτυχθούν στην Ελλάδα ,αυτό που διακρίνω εγώ ,αλλά όχι μόνο εγώ , αυτοσκοπό
έχουν μόνο το οικονομικό κέρδος. Η προστασία του περιβάλλοντος που πρέπει να
απορρέει η που θα έπρεπε να υπηρετεί ,έτσι τουλάχιστον τις πρωτογνωρίσαμε, σε
αντιδιαστολή με τη ζημιά που προκαλεί στο περιβάλλον η καύση του πετρελαίου για
τη παραγωγή ενέργειας η παραγώγων του η άλλων ορυκτών που χρησιμοποιούμε σε
πολλή μεγάλη κλίμακα, δε λαμβάνεται καθόλου υπόψη μπροστά στην ελκυστικότητα
του χρήματος. Η επίκληση τους όμως είναι πολύ χρήσιμη γιατί μπορεί να
χρησιμοποιηθεί σαν ένα πολύ ισχυρό άλλοθι. Σήμερα φαίνεται να είναι από τις πιο
επικερδείς επενδύσεις .Η εντύπωση μάλιστα είναι ότι δε χρειάζεται να έχεις
χρήματα για να επενδύσεις. Το ρόλο αναλαμβάνουν τα δάνεια ,οι επιχορηγήσεις κλπ.
Οι εγκαταστάσεις είναι πολύ μεγάλες πλέον που προκαλούν δέος για την ευκολία με
την οποία παρουσιάζονται. Αυτές οι μεγάλες κατασκευές αλλοιώνουν το τοπίο το
βλέπουμε πλέον μπροστά μας. Ό ορίζοντας έπαψε πλέον να είναι ο γνωστός μας
ορίζοντας .Το ηλιοβασίλεμα και η ανατολή του ήλιου θα έχουν στο φόντο τους
τεράστιους όρθιους στύλους με ένα χ στη μέση .Τις ανεμογεννήτριες. Οι
ανεμογεννήτριες αποδεδειγμένα σκοτώνουν τα πουλιά που θα βρεθούν στο πεδίο
δράσης τους. Η περιοχή των Αστερουσίων που σχεδιάζεται το υβριδικό που σήμερα
κουβεντιάζουμε και που περιλαμβάνει τη κατασκευή δέκα οκτώ ανεμογεννητριών, ένα από τα στοιχεία
χαρακτηριστικά της πανίδας της είναι ο
μεγάλος αριθμός άγριων πουλιών, κυρίως γυπών αλλά και σπανιότερων όπως ο
γυπαετός ή ο βασιλαετός. Έχουν καταγραφεί επτά θάνατοι πουλιών τον περασμένο
χρόνο(2011) από τις ανεμογεννήτριες που τώρα
υπάρχουν στα Αστερούσια. Η ύπαρξη λοιπόν μεγάλου αριθμού ανεμογεννητριών
είναι παγίδες θανάτου για τα πουλιά αυτά. Από την άλλη μεριά τώρα και αυτό
είναι το παράδοξο ότι ο Δήμος Γόρτυνας μετέχει σε τρία ευρωπαϊκά προγράμματα
(ιντερεγκ και εσπα) για την προστασία των γυπών. Είναι αλήθεια ότι τα
κληρονόμησε κατά κάποιο τρόπο από τους προηγούμενους Δήμους. Μετέχει σε ένα
δίκτυο δήμων ,και άλλων φορέων ,κλπ με τη συνεργασία του μουσείου φυσικής
ιστορίας του παν/μίου Κρήτης και φορέων για την προστασία των πουλιών αυτών από
την Ισπανία με στόχο την προστασία της άγριας πανίδας από δολώματα που βάζουν
διάφοροι για επιβλαβή κατά τη άποψη τους ζώα. Δηλαδή από τη μια μεριά μετέχουμε
σε προγράμματα για τη προστασία της άγριας πανίδας και από την άλλη προκαλούμε
,μετέχουμε σε δράσεις που τη σκοτώνουν. Δεν είναι αλλοπρόσαλλα πράγματα αυτά;
Δεν πρέπει να διαλέξουμε τι θέλουμε να κάνουμε; Η το ένα ή το άλλο. Να σώσουμε
η να καταστρέψουμε. Το Μάρτιο του 2012 πριν από τρείς μήνες ,πρόσφατα δηλαδή, ο Δήμος
Γόρτυνας υπέβαλλε στο ΕΣΠΑ Κρήτης και νήσων Αιγαίου ένα σχέδιο για την ανάπτυξη
κυρίως της περιοχής των Αστερουσίων με το τίτλο
«Αστερίων(Γόρτυνα-Αστερούσια)»,στα πλαίσια των ΟΣΑΠΥ, όπως έκαναν όλοι οι Δήμοι
της Κρήτης. Αυτό το σχέδιο έχει τη δυνατότητα να απορροφήσει 2,5 εκατ. Ευρώ.
Διαβάζω από τη προκήρυξη του προγράμματος… Πρόκειται να χρηματοδοτηθούν πλέγμα
αλληλοσυμπληρούμενων δράσεων ολοκληρωμένης βιώσιμης ανάπτυξης. Οι δράσεις θα
πρέπει να συμβάλλουν στους ειδικούς στόχους του άξονα προτεραιότητας 7 και της
συγκεκριμένης θεματικής προτεραιότητας 61 οι οποίοι είναι η προστασία του
φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος. Το σχέδιο αυτό συμπεριλαμβάνει την
κατασκευή ,ανάδειξη πολλών μονοπατιών, ασυνήθιστα μάλιστα πολλών, δράσεις
προστασίας άγριων πουλιών, ταΐστρες και παρατηρητήρια, πληροφοριακά κέντρα για
τη πανίδα και χλωρίδα της περιοχής, την ανάδειξη φαραγγιών όπως της Τρυπητής.
Και όλα αυτά για να προσελκύσουμε επισκέπτες που ενδιαφέρονται για το φυσικό
μας περιβάλλον τα άγρια ζώα και πουλιά που έχουμε. Και όλα αυτά πάνω στα Αστερούσια .Στο ίδιο
μέρος δηλαδή που μας προτείνετε σήμερα ένα άλλο σχέδιο που προβλέπει πολλές ανεμογεννήτριες ,μια
τεράστια δεξαμενή νερού θαλασσινού(2,5 εκατ.κυβικών χωρητικότητας ,της Γέργερης
είναι 280.000 κ.) που δεν μπορεί να βοηθήσει σε κάτι διαφορετικό από το λόγο
που κατασκευάζεται, δεν μπορούν δηλαδή ούτε νερό να πιούν ζώα η πουλιά γιατί θα
είναι θαλασσινό και γιατί ότι πλησιάζει εκεί λόγω της συνεχούς περιδίνησης θα
πνίγεται, περιλαμβάνει τη κατασκευή δρόμων (2 εκατ. ευρώ προβλέπονται γι
αυτό).Δηλαδή θα κάνουμε πράγματα που αλλοιώνουν το τοπίο και δράσεις που
ακυρώνουν το προηγούμενο σχέδιο που σας περιέγραψα. Γιατί πλέον χρειάζεται να
γίνουν τα μονοπάτια, τα κέντρα πληροφόρησης από ένα σημείο και πέρα δεν θα
μπορούν να δίδουν πληροφορίες για το γυπαετό αφού θα σταματήσει να υπάρχει.
Θυμίζω εδώ ότι για πρώτη φορά καταγράφηκε γέννηση γυπαετού στα Αστερούσια ,το
2011 μετά από 25 χρόνια. Γιατί θα πρέπει να τα κάνουμε. Γιατί μετατρέπουμε αυτό
που λέει η προκήρυξη του εσπα αλληλοσυμπληρούμενες δράσεις, σε
αλληλοσυγκρουόμενες δράσεις. Ένας τρίτος που παρακολουθεί από μακριά δε θα πει
ότι αυτοί δεν ξέρουν που πάνε, δε θα πει… κάνουν ότι τους διώξει; Δεν πρέπει να
διαλέξουμε και εδώ; Τα χρήματα του
υβριδικού που μπορεί να τα καρπωθεί και ένας και την παράλληλη υποβάθμιση του
περιβάλλοντος η τη προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντος και τη διατήρηση
της ζωής που και αυτό θα φέρει χρήματα και μάλιστα σίγουρα σε πολλούς;
Είναι και κάτι άλλο ,που εγώ το
θεωρώ σημαντικό. Η περιοχή των Αστερουσίων και ιδιαίτερα η περιοχή για την
οποία μιλάμε υπήρξε για πολλούς αιώνες κέντρο μοναχισμού λόγω του απόμακρου από
κατοικημένες περιοχές και της συνδρομής του περιβάλλοντος σε αυτό για αυτό και
ονομαζόταν ερημούπολις. Δεν είναι τυχαίο που πολλοί ονομάζουν την περιοχή Άγιο
Όρος της Κρήτης. Σε αυτή τη περιοχή έζησαν πλήθος ερημίτες τα Αγιάκια για τους
ντόπιους σε ερημητήρια και μοναστήρια ,που σε τέτοιο αριθμό θα συναντήσεις μόνο
στο Άγιο Όρος και που τα ερείπια τους σώζονται μέχρι τις μέρες μας ,άγνωστα
όμως στους περισσότερους από μας. Η φήμη πολλών από τους ερημίτες ξεπέρασε τα
όρια της Κρήτης όπως του Ιωσήφ Φιλάγριου η Φιλάγρη που λειτούργησε Αριστοτελική
σχολή φιλοσοφίας (όπου διδασκόταν ανώτερα
μαθήματα φιλοσοφίας ,αστρονομίας, γραμματική, θεολογία και ιατρική) ,στο τέλος
του 14ου αιώνα στο μοναστήρι των τριών Ιεραρχών στη τοποθεσία
Λουσούδι των Καπετανιανών .Το ίδιο μοναστήρι ήταν κέντρο πολιτικής και
πνευματικής αντίστασης στα πρώτα χρόνια της ενετοκρατίας. Επίσης ήταν
εργαστήριο αντιγραφής αρχαίων κειμένων. Τέτοια κείμενα του εργαστηρίου από το
Λουσούδι του Ιωσήφ Φιλάγρη, βρίσκονται στις εθνικές βιβλιοθήκες του Λονδίνου, του
Παρισιού, της Βιέννης και του Βουκουρεστίου. Παγκόσμιο πολιτιστικό γεγονός
χαρακτηρίστηκε η ανακάλυψη της Αριστοτελικής σχολής φιλοσοφίας στο Λουσούδι των
Αστερουσίων, από το καθηγητή βυζαντινής αρχαιολογίας του πανεπιστημίου
Ιωαννίνων Αθανάσιο Παλιούρα. Αυτά τα στοιχεία θα πρέπει να προβάλλει και να αξιοποιήσει
ο Δήμος μας αν μας θυμίζει κάτι ο θρησκευτικός τουρισμός αλλά διατηρώντας τα
στοιχεία εκείνα που χαρακτήριζαν ανά τους αιώνες τη περιοχή σα χώρο μοναχισμού.
Σε αυτό δεν βοηθούν οι ανεμογεννήτριες
και οι τεράστιες εγκαταστάσεις. Είναι ασέβεια στην ιστορία του τόπου, σε αυτούς
τους ανθρώπους που έζησαν στους άγιους αυτούς τόπους εκτός από τη προσβολή στο
ίδιο το περιβάλλον. Φανταστείτε δηλαδή πάνω από την Αγία Μονή η στους τρεις
ιεράρχες στο Λουσούδι να υψώνονται τεράστιες ανεμογεννήτριες και παράλληλα οι
επισκέπτες να ξεναγούνται σε χώρους μοναχισμού ιεροσύνης και ησυχασμού. Σε ένα
περιβάλλον δηλαδή που θα θυμίζει περισσότερο βιομηχανική περιοχή .Γιατί πέστε
μου ,πως θα αρνηθεί ο Δήμος σε ένα ιδιώτη να εγκαταστήσει κι αυτός
ανεμογεννήτριες όταν και ο ίδιος βιάζει το τόπο του.
Για αυτό το λόγο και μόνο οι
κάτοικοι της περιοχής δε θα πρέπει να επιτρέψουν την εγκατάσταση ούτε μιας ανεμογεννήτριας στα Αστερούσια.
Εκεί που φαίνεται πολύ έντονα σε σχέση με τις
ΑΠΕ η αλλαγή του τοπίου είναι στα φωτοβολταϊκά. Δε θέλω κάποια στιγμή, να
φανταστώ τη πεδιάδα της Μεσαράς αντί για
ελιές που έχει σήμερα να είναι γεμάτη με
μαύρους καθρέπτες. Δεν είναι εφιαλτικό; Νομίζω ότι αυτό δεν είναι μακριά. Γιατί
είναι πολύ κοντά η στιγμή που για τον ιδιοκτήτη της γης η καλλιέργεια της δε θα
είναι συμφέρουσα πλέον. Κι αυτό καλλιεργείται πολύ καιρό τώρα. Αυτό όμως έχει
και μια άλλη παράμετρο που είναι και η σημαντικότερη.
Την αλλαγή δηλαδή ,του τρόπου
ζωής των ανθρώπων της υπαίθρου. Αυτή η αλλαγή τροφοδοτεί την ιδεολογία του
εύκολου κέρδους. Ευνοεί την απραξία, την έλλειψη φαντασίας υποδαυλίζει την ίδια
τη κοινωνία. Λειτουργεί δηλαδή όπως λειτούργησαν μέχρι σήμερα οι επιδοτήσεις. Η
γεωργία και η κτηνοτροφία είναι δραστηριότητες που πάντα συνέβαιναν στη Κρήτη,
παραδοσιακά. Από την εποχή της αυτάρκειας μέχρι σήμερα την εποχή του κέρδους.
Όμως πάντα τροφοδοτούσαν τη κοινωνία εκτός από προϊόντα και με πολιτισμό αλλά
και με κοινωνικούς δεσμούς και θεσμούς. Την κοινωνική αλληλεγγύη, την
αλληλοβοήθεια ,τις ανθρώπινες σχέσεις ,τις συλλογικές προσπάθειες, θα τις
βρείτε να σφυρηλατούνται μέσα από αυτές τις δραστηριότητες.
Αυτά που είπαμε μέχρι τώρα είναι
ο ένας λόγος που δε συμφωνούμε με το σχέδιο που μας προτείνετε.
Ακόμη όμως και να μη υπήρχε ο
πρώτος λόγος υπάρχει ένας δεύτερος. Κάθε δήμος και ιδιαίτερα αυτός, είναι κακός
επιχειρηματίας. Το επιχείρημα ότι ο Δήμος θα λύσει το οικονομικό του πρόβλημα
δεν ευσταθεί γιατί δε θα το λύσει αφ ενός ,η ύπαρξη η όχι προβλήματος εξαρτάται
κυρίως από τη διαχείριση και δευτερευόντως
από την ύπαρξη χρημάτων και αφετέρου ο Δήμος είναι κοινωνικός φορέας δεν
είναι κερδοσκοπική επιχείρηση. Είναι δηλαδή κοινωνική και πολιτική συνένωση
ανθρώπων που κατοικούν σε συγκεκριμένο χώρο .Σκοπός του είναι να διαχειριστεί
τα προβλήματα των πολιτών για να έχουν καλή ποιότητα ζωής, δηλαδή να ζουν καλά.
Επομένως άλλες είναι οι προτεραιότητες του Δήμου και άλλες μιας επιχείρησης. Σε αυτή τη περίπτωση δηλαδή αν
έχουμε κάποια χρήματα αλλά και αν δεν έχουμε πρέπει να βρούμε κατά την άποψη
μου θα τα διέθετα για τη μελέτη του φράγματος
Ληθαίου. Συγκρίνετε τις δύο δραστηριότητες. Ποιοι και πόσοι επωφελούνται
από τη μια ,ποιοι και πόσοι από την άλλη .Θυμίζω εδώ οι θέσεις εργασίας που
δημιουργούνται από το υβριδικό είναι δυσανάλογα λίγες σε σχέση με το ύψος της
επένδυσης, μόνο οκτώ αναφέρονται στο κόστος. Πως επηρεάζει το φυσικό περιβάλλον
η μια και πως η άλλη. Τι πόροι σπαταλούνται στη μια περίπτωση και τι στην άλλη.
Πόσα χρόνια θα προσφέρει ένα φράγμα και πόσα χρόνια θα αποδίδει σε όποιον
αποδίδει μόνο χρήματα ένα υβριδικό. Όσα
χρόνια θα διαρκέσουν οι καλές τιμές της ΔΕΗ. Θα εξαρτάται δηλαδή από άλλους.
Υπάρχει και κάτι άλλο. Εμείς δεν
πιστεύουμε ότι η οικονομική κατάσταση της εταιρείας η του Δήμου είναι τέτοια
που θα τις δείξουν εμπιστοσύνη πιστωτές για να τις δανείσουν εκατό δέκα εκατ.
ευρώ και ταυτόχρονα θα μπορεί να βρει από ίδια έσοδα 40 εκατ. Ο ισχυρισμός
προκαλεί θυμηδία. Εδώ δεν έχουμε να φάμε…. καύσιμα δε μπορούμε να βάλουμε στα
αυτοκίνητα του Δήμου. Επομένως πιστεύουμε ότι στη καλύτερη περίπτωση θα παρθεί
η άδεια από τη αρμόδια αρχή τη Ρ.Α.Ε. ,πληρώνοντας η εταιρεία 50.000 ευρώ.
Έχουμε αμφιβολίες για τη διαχείριση της άδειας από μια ΑΕ που δεν ελέγχεται από
το δημότη, εξάλλου δεν επιτρέπονται προγραμματικές συμβάσεις από ΑΕ.
Δεν μας βρίσκει σύμφωνους λοιπόν
ένα τέτοιο σχέδιο.
Οικονομάκης Φανούρης
Μάης 2012
