Δήμοι … Κοινότητες Ανθρώπων
Του Φανούρη Οικονομάκη
«Η άποψη μας για τον Καλλικράτη ..πρίν τον Καλλικράτη.»
«Βιώσιμοι Δήμοι», «Δυνατοί Δήμοι», «Θνησιγενείς Δήμοι», «σύγχρονες υπηρεσίες στους πολίτες», είναι εκφράσεις που συνήθως χρησιμοποιούνται όταν θέλουμε να υποστηρίξουμε ή να επιχειρηματολογήσουμε για την αναγκαιότητα ενός σχεδίου συνενώσεων των σημερινών Δήμων στην Ελλάδα.
Δίδεται η εντύπωση, και φαίνεται να μην απέχει πολύ από την πραγματικότητα, οτι πολλοί από μας μιλούμε κυρίως για Δήμους με καλά οικονομικά αποτελέσματα «στη λογική» μιας καλής επιχείρησης (γι’ αυτό πρέπει να είναι βιώσιμοι και φυσικά όχι θνησιγενείς, δηλαδή συνεχώς ζημιογόνοι, και με ποιοτικά προϊόντα ,δηλαδή σύγχρονες υπηρεσίες, γι’αυτό και με τέτοιου είδους σχέδια (βλ. Καποδίστρια) αυτό που πρωτίστως ενδιαφέρει είναι η οικονομία κλίμακας ( η εξοικονόμιση χρημάτων δηλαδή) για το κράτος που παραχωρεί χρήματα (τα όποια) για να «λειτουργεί η αυτοδιοίκηση» και βέβαια ένα «καλό, ελεγχόμενο μανατζάρισμα». Μα αυτούς τους στόχους, πολύ πιο εύκολα, και με πολύ πιο καλά αποτελέσματα από τα επιδιωκόμενα, θα τους έχουμε αν σε κάθε Δήμο ή σε κάθε οικισμό, εγκαταστήσουμε μια ανώνυμη εταιρία, που μπορεί πραγματικά να προσφέρει σύγχρονες, φτηνές υπηρεσίες για αυτούς που έχουν την υποχρέωση (άλλωστε, οι πολίτες θα τις πληρώνουν). Τέτοια παραδείγματα άλλωστε έχουμε σε οικισμούς – εταιρίες και στον κόσμο αλλά και στο Ηράκλειο, μόνο που αυτό μου μοιάζει με ένα μεγάλο «ανθρωπολογικό κήπο», με ανθρώπους σε χρυσά κλουβιά, με καθημερινή φροντίδα όμως και, φυσικά, σύγχρονες υπηρεσίες.
Μόνο που η αυτοδιοίκηση δεν έχει σχέση με τα παραπάνω. Συνιστά και συνίσταται από Κοινωνική Λειτουργία. Είναι ανθρώπινες σχέσεις, είναι διαδρομή στην ιστορία (ανθρώπων, τόπων), είναι δημιουργία πολιτισμού, είναι δημιουργία αξιών κοινωνικής συμβίωσης. Και όλα αυτά δημιουργούν Κοινότητες Ανθρώπων.
Επομένως, αυτό που θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν πάντα, σε ότι γίνεται γύρω από την αυτοδιοίκηση είναι αυτό το πολιτικό στοιχείο, δηλαδή πώς οι άνθρωποι που ζούν στον ίδιο τόπο, στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν κοινά προβλήματα, θα μπορούν να έχουν αυτήν την δυνατότητα. Δηλαδή τη διατήρηση της αυτοδιαχείρισης του τόπου τους, των προβλημάτων τους, των σχέσεών τους, τη διαμόρφωση των συμπεριφορών τους, δηλαδή τη διαμόρφωση της δικής τους μικρής κοινωνίας. Επομένως, όλα τα υπόλοιπα, δηλαδή ποιοί άνθρωποι, ποιοί τόποι, πόσα χρήματα, ποιά μέσα- υπηρεσίες) αυτό το στόχο θα εξυπηρετούν, είναι δηλαδή δευτερεύοντα ζητήματα (ο τρόπος καθορίζει το αποτέλεσμα), έτσι θα πρέπει να αντιμετωπίζονται. Στόχος θα πρέπει να είναι η αυτο- διοίκηση. Και αυτή κοστίζει. Αν δεν μας ενδιαφέρει αυτό πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να το πούμε, αλλιώς κακοποιούμε λέξεις και έννοιες, και έμμεσα, ανθρώπους.
«Βιώσιμοι Δήμοι», «Δυνατοί Δήμοι», «Θνησιγενείς Δήμοι», «σύγχρονες υπηρεσίες στους πολίτες», είναι εκφράσεις που συνήθως χρησιμοποιούνται όταν θέλουμε να υποστηρίξουμε ή να επιχειρηματολογήσουμε για την αναγκαιότητα ενός σχεδίου συνενώσεων των σημερινών Δήμων στην Ελλάδα.
Δίδεται η εντύπωση, και φαίνεται να μην απέχει πολύ από την πραγματικότητα, οτι πολλοί από μας μιλούμε κυρίως για Δήμους με καλά οικονομικά αποτελέσματα «στη λογική» μιας καλής επιχείρησης (γι’ αυτό πρέπει να είναι βιώσιμοι και φυσικά όχι θνησιγενείς, δηλαδή συνεχώς ζημιογόνοι, και με ποιοτικά προϊόντα ,δηλαδή σύγχρονες υπηρεσίες, γι’αυτό και με τέτοιου είδους σχέδια (βλ. Καποδίστρια) αυτό που πρωτίστως ενδιαφέρει είναι η οικονομία κλίμακας ( η εξοικονόμιση χρημάτων δηλαδή) για το κράτος που παραχωρεί χρήματα (τα όποια) για να «λειτουργεί η αυτοδιοίκηση» και βέβαια ένα «καλό, ελεγχόμενο μανατζάρισμα». Μα αυτούς τους στόχους, πολύ πιο εύκολα, και με πολύ πιο καλά αποτελέσματα από τα επιδιωκόμενα, θα τους έχουμε αν σε κάθε Δήμο ή σε κάθε οικισμό, εγκαταστήσουμε μια ανώνυμη εταιρία, που μπορεί πραγματικά να προσφέρει σύγχρονες, φτηνές υπηρεσίες για αυτούς που έχουν την υποχρέωση (άλλωστε, οι πολίτες θα τις πληρώνουν). Τέτοια παραδείγματα άλλωστε έχουμε σε οικισμούς – εταιρίες και στον κόσμο αλλά και στο Ηράκλειο, μόνο που αυτό μου μοιάζει με ένα μεγάλο «ανθρωπολογικό κήπο», με ανθρώπους σε χρυσά κλουβιά, με καθημερινή φροντίδα όμως και, φυσικά, σύγχρονες υπηρεσίες.
Μόνο που η αυτοδιοίκηση δεν έχει σχέση με τα παραπάνω. Συνιστά και συνίσταται από Κοινωνική Λειτουργία. Είναι ανθρώπινες σχέσεις, είναι διαδρομή στην ιστορία (ανθρώπων, τόπων), είναι δημιουργία πολιτισμού, είναι δημιουργία αξιών κοινωνικής συμβίωσης. Και όλα αυτά δημιουργούν Κοινότητες Ανθρώπων.
Επομένως, αυτό που θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν πάντα, σε ότι γίνεται γύρω από την αυτοδιοίκηση είναι αυτό το πολιτικό στοιχείο, δηλαδή πώς οι άνθρωποι που ζούν στον ίδιο τόπο, στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν κοινά προβλήματα, θα μπορούν να έχουν αυτήν την δυνατότητα. Δηλαδή τη διατήρηση της αυτοδιαχείρισης του τόπου τους, των προβλημάτων τους, των σχέσεών τους, τη διαμόρφωση των συμπεριφορών τους, δηλαδή τη διαμόρφωση της δικής τους μικρής κοινωνίας. Επομένως, όλα τα υπόλοιπα, δηλαδή ποιοί άνθρωποι, ποιοί τόποι, πόσα χρήματα, ποιά μέσα- υπηρεσίες) αυτό το στόχο θα εξυπηρετούν, είναι δηλαδή δευτερεύοντα ζητήματα (ο τρόπος καθορίζει το αποτέλεσμα), έτσι θα πρέπει να αντιμετωπίζονται. Στόχος θα πρέπει να είναι η αυτο- διοίκηση. Και αυτή κοστίζει. Αν δεν μας ενδιαφέρει αυτό πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να το πούμε, αλλιώς κακοποιούμε λέξεις και έννοιες, και έμμεσα, ανθρώπους.
 |
| Αποκριγιώματα στο Δήμο Ρούβα |
Η λαϊκή συμμετοχή, δηλαδή η δυνατότητα που πρέπει να έχει ο πολίτης (και αυτό θα πρέπει να είναι θεσμικώς κατοχυρωμένο) για να συμβάλλει ο ίδιος στην προσπάθεια για τη λύση των προβλημάτων που απασχολούν την κοινωνία που ζει, κι αυτό αποφασιστικά, είναι ένα στοιχείο που προυποθέτει η αυτοδιοίκηση. Σήμερα υπάρχουν αντιπρόσωποι που το κάνουν αυτό (Δήμαρχοι, Δημοτικά Συμβούλια), γίνονται εκλογές για να γίνουν αντιπρόσωποι (ενώ θα μπορούσε να υπάρχει ένα άλλο σύστημα π.χ κλήρωση – όλοι έχουν υποχρέωση να μετέχουν στη διοίκηση των τόπων που ζουν) και που βέβαια ούτε αυτοί μπορούν να αποφασίζουν για τις υποθέσεις τοπικών κοινωνιών αφού π.χ για την πρόσληψη ενός εργάτη για 8 μήνες εργασίας αποφασίζει η 3μελής Εξ’ Υπουργών Επιτροπή στην Αθήνα. Ποιό προσωπικό θα πάρει η αυτοδιοίκηση, με ποιά κριτήρια θα το πάρει, πότε θα το πάρει, θα έπρεπε να είναι δική της απόφαση και κανενός άλλου, ούτε κράτους, ούτε ΑΣΕΠ, όπως βέβαια και άλλες τοπικές υποθέσεις, η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, η εκπαίδευση, η ανεργία (λειτουργία τοπικού ΟΑΕΔ). Και για το πόσα χρήματα θα έχουν οι Δήμοι το αποφασίζει το κεντρικό κράτος ενώ θα έπρεπε να συμβαίνει το αντίθετο. Δηλαδή όλοι οι πόροι (είσπραξη φόρων) να πηγαίνουν στην Αυτοδιοίκηση και αυτή να αποδίδει μέρος των χρημάτων μόνο για την άσκηση πολιτικών εθνικής εμβέλειας (άμυνα, εξωτερική πολιτική κλπ). Για το πως της διάθεσης των οικονομικών των Δήμων υπάρχουν δεκάδες νόμοι, εγκύκλιοι, και ελέγχεται απο δεκάδες αρχών ενώ θα έπρεπε κάθε Δήμος φυσικά μέσα από διαδικασία λαικής συμμετοχής να μπορεί να αποφασίζει τί θα κάνει και μόνο αυτός τα χρήματά του. Ο έλεγχος θα έπρεπε να είναι μόνο ένας: Οι διαδικασίες λαικής συμμετοχής. Μπορούν να υπάρχουν και σε μεγάλες τοπικές κοινωνίες συμπαγή οικιστικά σύνολα όπως αυτό του Ηρακλείου μέσα από ένα σύστημα αποφάσεων που θα γίνονται (Δημοτικά διαμερίσματα κλπ) αλλά και με τη χρήση της κοινωνίας της πληροφορίας και δεν εννοώ βέβαια αυτό που λένε διαβούλευση. Πολιτική βούληση χρειάζεται. Δηλαδή η εξουσία θα πρέπει να μεταβιβάζεται από αυτόν που την έχει μέχρι να φτάσει στον απλό πολίτη. Εκτός αυτού, χρειάζεται η κοινωνικοποίηση των ανθρώπων σε διαδικασίες λαικής συμμετοχής (φανταστείτε δηλαδή μια υπηρεσία σε κάθε δήμο, ίσως η κοινωνική υπηρεσία, η οποία θα πρέπει να μαθαίνει τους πολίτες να συμμετέχουν στις διαδικασίες διαχείρισης των προβλημάτων της) δηλαδή να τους μαθαίνει να μετέχουν στα κοινά. Και βέβαια προυποθέτει πλήρη ενημέρωση της κοινωνίας που κι αυτή χρειάζεται ιδιαίτερη προσπάθεια αλλά και βούληση αφου σήμερα η ενημέρωση συνιστά εξουσιαστικό παράγοντα.
Όλα τα παραπάνω εκ των πραγμάτων καθορίζουν και αυτό που λέμε αναπτυξιακή κατεύθυνση, δηλαδή σε ποιά κοινωνία στοχεύουμε, ποιά κοινωνία θέλουμε να φτιάξουμε.
Μια κοινωνία που οι άνθρωποι θα συνεργάζονται μεταξύ τους, θα έχουν σχέσεις δηλαδή, θα αλληλοβοηθούνται, η αλληλεγγύη θα είναι αξία, οι προσπάθειές τους θα είναι συλλογικές, θα σέβονται τον τόπο που ζουν, δηλαδή το περιβάλλον, δηλαδή θα αποτελούν κοινότητες ανθρώπων.
Αυτά τα στοιχεία θα πρέπει να σκέπτεται κανείς, κι αυτά θα πρέπει να εξασφαλίζει, ό,τι και να σκέπτεται γύρω από την αυτοδιοίκηση (μεγέθη, χρήματα, μεταρρυθμίσεις).
Ο Θουκυδίδης όταν θέλει να χαρακτηρίσει μια πόλη ελεύθερη την αποκαλεί αυτόδικο, δηλαδή ότι τα δικά της δικαστήρια αποφασίζουν για τις αμφισβητήσεις που προκύπτουν στο χώρο της, αυτόνομο δηλαδή ότι η ίδια δίδει στον εαυτό της τους νόμους της, αυτοτελή δηλαδή ότι αυτοκυβερνάται με την πραγματική έννοια της κυβερνητικής εξουσίας.
Μια κοινωνία που οι άνθρωποι θα συνεργάζονται μεταξύ τους, θα έχουν σχέσεις δηλαδή, θα αλληλοβοηθούνται, η αλληλεγγύη θα είναι αξία, οι προσπάθειές τους θα είναι συλλογικές, θα σέβονται τον τόπο που ζουν, δηλαδή το περιβάλλον, δηλαδή θα αποτελούν κοινότητες ανθρώπων.
Αυτά τα στοιχεία θα πρέπει να σκέπτεται κανείς, κι αυτά θα πρέπει να εξασφαλίζει, ό,τι και να σκέπτεται γύρω από την αυτοδιοίκηση (μεγέθη, χρήματα, μεταρρυθμίσεις).
Ο Θουκυδίδης όταν θέλει να χαρακτηρίσει μια πόλη ελεύθερη την αποκαλεί αυτόδικο, δηλαδή ότι τα δικά της δικαστήρια αποφασίζουν για τις αμφισβητήσεις που προκύπτουν στο χώρο της, αυτόνομο δηλαδή ότι η ίδια δίδει στον εαυτό της τους νόμους της, αυτοτελή δηλαδή ότι αυτοκυβερνάται με την πραγματική έννοια της κυβερνητικής εξουσίας.
 |
| Πάρκο καλλιτεχνών στο Ρούβα |
Ένα θέμα που πρέπει να ξεκαθαρίσουμε είναι το πώς εννοούμε οι ίδιοι την αυτοδιοίκηση, εάν δηλαδή την εννοούμε σαν αυτοκυβερνόμενη όπως παραπάνω. Αυτό είναι πολιτική κατεύθυνση και άποψη που πρέπει να είναι ξεκάθαρη.
«Θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε την προσπάθεια για αποκέντρωση ως τον αέναο αγώνα με τρεις στόχους:
Πρώτο: Να επιστραφεί η πολιτική εξουσία σ’ αυτούς που τη συνθέτουν, δηλαδή τους πολίτες.
Δεύτερο: Να κατανεμηθεί η οικονομική εξουσία που την νεμόταν η ολιγαργία, σ’ αυτούς που τη δημιουργούν με το μόχθο τους (εργαζόμενοι, παραγωγοί) και
Τρίτο: Να μεταβληθεί ο άνθρωπος από αντικείμενο εκμετάλλευσης σε υποκείμενο των κοινωνικών εξελίξεων …» (από το πρόλογο του Γ. Γεννηματά στο βιβλίο «Τοπική αυτοδιοίκηση και κοινωνία»).
Αυτό θα πρέπει να είναι βασική αρχή στην αυτοδιοίκηση για να γίνεται πράξη και η αυτοκυβέρνηση.
Επομένως οι νέες συνενώσεις Δήμων θα πρέπει να χαρακτηριστούν όχι από τον αριθμό των δήμων που θα κάνουμε, αλλά πόσο αυτοδιοικούμενοι θα είναι αυτοί οι νέοι Δήμοι.
Ο νέος Δήμος που θα προκύψει θα πρέπει να δίδει ιδιαίτερη έμφαση στην αναβίωση της υπαίθρου της Ελλάδας και η λειτουργία του θα πρέπει όχι μόνο να εξασφαλίζει το ξαναζωντάνεμα της αλλά και τη διατήρηση αξιών κοινοτιστικών όπως η αλληλοβοήθεια, η αλληλεγγύη, η συλλογική προσπάθεια, το συνταίριασμα ανθρώπινης δραστηριότητας και φύσης, η συνύπαρξη και συνεργασία μεταξύ των ανθρώπων, αξιών που «ζουν» ακόμη στην ύπαιθρο, έστω και σε λανθάνουσα κατάσταση. Κι αυτό είναι ιδεολογική άποψη και κατεύθυνση.
Ο Δήμος ο νέος που θα προκύψει, θα πρέπει να διατηρήσει το αυτοδιοίκητο περιοχών των σημερινών Δήμων, ώστε τα νέα σχήματα να βοηθήσουν, εκεί που σήμερα υπάρχει υστέρηση λόγω του μικρού μεγέθους και στην οικονομία κλίμακας (δηλαδή κοινές καλά οργανωμένες υπηρεσίες).
Βασικό κύτταρο διοίκησης του νέου Δήμου θα είναι η περιοχή του σημερινού Δήμου, που εμείς θα το ονομάσουμε δημοτικό διαμέρισμα ή κοινότητα. Αυτό το κύτταρο μπορεί να προκύψει και από αυξομειώσεις Δήμων που έχουν κοινά χαρακτηριστικά κοινωνικά και γεωγραφικά σε μέγεθος που να μπορεί να λειτουργήσει θεσμός λαϊκής συμμετοχής. Για τις πόλεις αυτό το βασικό κύτταρο μπορεί να είναι το σημερινό δημοτικό διαμέρισμα που μπορούν και εδώ να λειτουργήσουν διαδικασίες αμεσοδημοκρατικές.
«Θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε την προσπάθεια για αποκέντρωση ως τον αέναο αγώνα με τρεις στόχους:
Πρώτο: Να επιστραφεί η πολιτική εξουσία σ’ αυτούς που τη συνθέτουν, δηλαδή τους πολίτες.
Δεύτερο: Να κατανεμηθεί η οικονομική εξουσία που την νεμόταν η ολιγαργία, σ’ αυτούς που τη δημιουργούν με το μόχθο τους (εργαζόμενοι, παραγωγοί) και
Τρίτο: Να μεταβληθεί ο άνθρωπος από αντικείμενο εκμετάλλευσης σε υποκείμενο των κοινωνικών εξελίξεων …» (από το πρόλογο του Γ. Γεννηματά στο βιβλίο «Τοπική αυτοδιοίκηση και κοινωνία»).
Αυτό θα πρέπει να είναι βασική αρχή στην αυτοδιοίκηση για να γίνεται πράξη και η αυτοκυβέρνηση.
Επομένως οι νέες συνενώσεις Δήμων θα πρέπει να χαρακτηριστούν όχι από τον αριθμό των δήμων που θα κάνουμε, αλλά πόσο αυτοδιοικούμενοι θα είναι αυτοί οι νέοι Δήμοι.
Ο νέος Δήμος που θα προκύψει θα πρέπει να δίδει ιδιαίτερη έμφαση στην αναβίωση της υπαίθρου της Ελλάδας και η λειτουργία του θα πρέπει όχι μόνο να εξασφαλίζει το ξαναζωντάνεμα της αλλά και τη διατήρηση αξιών κοινοτιστικών όπως η αλληλοβοήθεια, η αλληλεγγύη, η συλλογική προσπάθεια, το συνταίριασμα ανθρώπινης δραστηριότητας και φύσης, η συνύπαρξη και συνεργασία μεταξύ των ανθρώπων, αξιών που «ζουν» ακόμη στην ύπαιθρο, έστω και σε λανθάνουσα κατάσταση. Κι αυτό είναι ιδεολογική άποψη και κατεύθυνση.
Ο Δήμος ο νέος που θα προκύψει, θα πρέπει να διατηρήσει το αυτοδιοίκητο περιοχών των σημερινών Δήμων, ώστε τα νέα σχήματα να βοηθήσουν, εκεί που σήμερα υπάρχει υστέρηση λόγω του μικρού μεγέθους και στην οικονομία κλίμακας (δηλαδή κοινές καλά οργανωμένες υπηρεσίες).
Βασικό κύτταρο διοίκησης του νέου Δήμου θα είναι η περιοχή του σημερινού Δήμου, που εμείς θα το ονομάσουμε δημοτικό διαμέρισμα ή κοινότητα. Αυτό το κύτταρο μπορεί να προκύψει και από αυξομειώσεις Δήμων που έχουν κοινά χαρακτηριστικά κοινωνικά και γεωγραφικά σε μέγεθος που να μπορεί να λειτουργήσει θεσμός λαϊκής συμμετοχής. Για τις πόλεις αυτό το βασικό κύτταρο μπορεί να είναι το σημερινό δημοτικό διαμέρισμα που μπορούν και εδώ να λειτουργήσουν διαδικασίες αμεσοδημοκρατικές.
 |
| Πανηγύρι του Αγίου Μεθοδίου στη Νύβριτο |
Δηλαδή αν υποθέσουμε ότι ένα Δήμο μπορούν να αποτελέσουν οι Δήμοι του Ψηλορείτη, τότε αυτός θα έχει δέκα διαμερίσματα (τους πρώην Δήμους).
Εάν υποθέσουμε ότι οι επτά Δήμοι της Μεσσαράς αποτελούν ένα νέο Δήμο τότε μπορούμε να έχουμε το Δημοτικό διαμέρισμα Πάνω Ρίζας (Δήμος Ζαρού – Ρούβα και χωριά του Δήμου Τυμπακίου), το Δημοτικό διαμέρισμα Κάτω Ρίζας (σημερινά χωριά του Δήμου Μοιρών, Τυμπακίου, Γόρτυνας που βρίσκονται στα Αστερούσια), το Δημοτικό διαμέρισμα Κεντρικής Μεσσαράς (Μοίρες – Τυμπάκι – Άγιοι Δέκα) και το Δημοτικό διαμέρισμα Ανατολικής Μεσσαράς (σημερινοί Δήμοι Αστερουσίων και Κόφινα).
Όργανα διοίκησης του νέου Δήμου
1.Ο Δήμαρχος - Θα είναι εκτελεστικό όργανο, θα εκπροσωπεί το νέο Δήμο, θα εκλέγεται άμεσα από τους δημότες όλου του Δήμου.
2.Το Δημοτικό Συμβούλιο - Θα εκλέγεται έμμεσα από τους δημότες και θα μετέχουν σ’ αυτό σύμβουλοι των διαμερισμάτων ανάλογα με τον αριθμό των ψήφων που λαμβάνουν και το μέγεθος του διαμερίσματος συνυπολογιζόμενος και ο πρόεδρος του διαμερίσματος. Αρμοδιότητα του η απόφαση για θέματα που αφορούν στο Δήμο.
3.Ο Πρόεδρος του διαμερίσματος ή κοινότητας– εκτελεστικό όργανο, θα εκλέγεται άμεσα, θα αλλάζει κάθε χρόνο και θα επιλαμβάνεται θεμάτων διαμερίσματος, με αρμοδιότητες αντιδημάρχου. Θα είναι αυτός που θα λαμβάνει τους περισσότερους ψήφους.
4.Το διαμερισματικό Συμβούλιο ή κοινοτικό συμβούλιο - Άμεση εκλογή από τους Δημότες, προετοιμάζει και αποφασίζει για θέματα δευτερευούσης και τρέχουσας διαμερισματικής σημασίας. Για όσα δεν αποφασίζει η λαϊκή συνέλευση του διαμερίσματος. Θα είναι 3, 5, 7 ή 9 ατόμων ανάλογα με το πληθυσμό και τους οικισμούς του διαμερίσματος.
5.Λαϊκή διαμερισματική Συνέλευση – Κυρίαρχο όργανο. Συνέρχεται τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο και αποφασίζει για σημαντικά θέματα του διαμερίσματος και του Δήμου. Π.χ. Κριτήρια πρόσληψης κάθε είδους προσωπικού (μια φορά την 5/ετία) – επιχειρησιακό πρόγραμμα 5/ετία – αναπτυξιακό πρόγραμμα Δήμου - τεχνικό πρόγραμμα του διαμερίσματος – προϋπολογισμός διαμερίσματος και Δήμου – τρόπος διενέργειας δημοπρασιών – κανονισμοί καθαριότητας – νεκροταφεία- βοσκή και διαχείριση βοσκοτόπων – οργανόγραμμα Δήμου – απολογισμός Δήμου - διαμερίσματος – πολεοδομικοί κανονισμοί (όλα τα θέματα προετοιμάζονται από επιτροπές δημοτών με συμμετοχή ειδικών).
Για θέματα που είναι Δημοτική υπόθεση, η γνώμη της συνέλευσης μεταφέρεται από τους διαμερισματικούς συμβούλους που μετέχουν στο Δημοτικό συμβούλιο και παίρνεται η απόφαση σύμφωνα με την αρχή της πλειοψηφίας.
-Η θητεία των παραπάνω οργάνων είναι πενταετής.
-Οι σύμβουλοι και ο πρόεδρος του διαμερίσματος είναι ανακλητοί. Δηλαδή σε περίπτωση σοβαρού παραπτώματος ανακαλούνται από αυτούς που τους εξέλεξαν δηλαδή τη λαϊκή συνέλευση με αυξημένη πλειοψηφία και συμμετοχή στη συνέλευση.
-Το σύστημα των άμεσα εκλεγμένων οργάνων δηλαδή του διαμερισματικού συμβουλίου θα είναι η απλή αναλογική.
-Ο Δήμαρχος θα εκλέγεται από κοινό ψηφοδέλτιο υποψηφίων Δημάρχων με την αρχή της πλειοψηφίας.
Έσοδα - Προϋπολογισμός
-Τα έσοδα της Αυτοδιοίκησης θα πρέπει να είναι ποσοστό του Α.Ε.Π. τουλάχιστον 10% (σήμερα είναι 2,8%) και συνεχώς αυξανόμενο (σε χώρες της Ευρώπης με ποσοστό 40%).
-Το Δημοτικό διαμέρισμα θα διατηρεί δικό του προϋπολογισμό με βάση τα σημερινά έσοδα ΚΑΠ – ΣΑΤΑ των σημερινών Δήμων) θα διατηρεί δική του σφραγίδα και για τοπικές διαμερισματικές υποθέσεις θα συνυπογράφουν έγγραφα με το Δήμαρχο.
-Δηλαδή ο νέος Δήμος θα έχει προϋπολογισμό που θα αποτελείται από τόσα μέρη όσα τα Δημοτικά διαμερίσματα και ένα μέρος που θα αφορά τις λειτουργίες του Δήμου (λειτουργία υπηρεσιών και υπερδιαμερισματικά δηλαδή Δημοτικά έργα).
Υπηρεσίες στο Δημότη σε επίπεδο διαμερίσματος (πρώην Δήμου)
Θα πρέπει να εξασφαλίζεται προς το Δημότη ένα ελάχιστο εγγυημένο επίπεδο υπηρεσιών στο τόπο που ζει. Σε επίπεδο διαμερίσματος θα πρέπει να λειτουργούν:
1.Μια μονάδα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (μπορεί να είναι το σημερινό κέντρο υγείας ή περιφερειακό ιατρείο με ενισχυμένες υπηρεσίες) με προνοσοκομειακή, μετανοσοκομειακή φροντίδα και πρόγραμματα πρόληψης.
2.Βρεφικός, παιδικός σταθμός, νηπιαγωγείο, Δημοτικό σχολείο, Γυμνάσιο.
3.Κέντρο κοινωνικής φροντίδας (βοήθεια στο σπίτι, ΚΑΠΗ, ΚΗΦΗ, ξενώνες προσωρινής διαμονής ηλικιωμένων)
4.ΚΕΠ που θα λειτουργεί και απόγευμα (ίσως ανά 2 ή 3 διαμερίσματα να εφημερεύει)
5.Συνεργείο άμεσης παρέμβασης δηλαδή υδραυλικός – εργάτης – ηλεκτρολόγος – τσαπάκι - γκρέιντερ – μικρά μηχανήματα για παρεμβάσεις αποκατάστασης ζημιών, νέες συνδέσεις ή μικρο- παρεμβάσεις (μπορεί να έχουμε εφημερεύον συνεργείο ανά δύο ή τρία διαμερίσματα).
6.Πυροσβεστικό κλιμάκιο ανά δύο ή τρία διαμερίσματα και με εθελοντές.
7.Γραφείο εργασίας – τοπικός ΟΑΕΔ- ο κρατικός ΟΑΕΔ πρέπει να καταργηθεί. Εδώ θα μπορούν να συμπεριληφθούν ειδικοί όπως ο γεωπόνος και ο κτηνίατρος, ανάλογα με τη φυσιογνωμία της περιοχής, με αρμοδιότητες επαγγελματικού προσανατολισμού, εμψύχωση για νέες θέσεις εργασίας και ανάπτυξη επιχειρηματικότητας.
8.Κέντρο δια βίου μάθησης – δημιουργικής απασχόλησης ελεύθερου χρόνου για όλους τους κατοίκους, βιβλιοθήκη, πολιτιστικό κέντρο.
Υπηρεσίες σε επίπεδο Δήμου
Εάν υποθέσουμε ότι οι επτά Δήμοι της Μεσσαράς αποτελούν ένα νέο Δήμο τότε μπορούμε να έχουμε το Δημοτικό διαμέρισμα Πάνω Ρίζας (Δήμος Ζαρού – Ρούβα και χωριά του Δήμου Τυμπακίου), το Δημοτικό διαμέρισμα Κάτω Ρίζας (σημερινά χωριά του Δήμου Μοιρών, Τυμπακίου, Γόρτυνας που βρίσκονται στα Αστερούσια), το Δημοτικό διαμέρισμα Κεντρικής Μεσσαράς (Μοίρες – Τυμπάκι – Άγιοι Δέκα) και το Δημοτικό διαμέρισμα Ανατολικής Μεσσαράς (σημερινοί Δήμοι Αστερουσίων και Κόφινα).
Όργανα διοίκησης του νέου Δήμου
1.Ο Δήμαρχος - Θα είναι εκτελεστικό όργανο, θα εκπροσωπεί το νέο Δήμο, θα εκλέγεται άμεσα από τους δημότες όλου του Δήμου.
2.Το Δημοτικό Συμβούλιο - Θα εκλέγεται έμμεσα από τους δημότες και θα μετέχουν σ’ αυτό σύμβουλοι των διαμερισμάτων ανάλογα με τον αριθμό των ψήφων που λαμβάνουν και το μέγεθος του διαμερίσματος συνυπολογιζόμενος και ο πρόεδρος του διαμερίσματος. Αρμοδιότητα του η απόφαση για θέματα που αφορούν στο Δήμο.
3.Ο Πρόεδρος του διαμερίσματος ή κοινότητας– εκτελεστικό όργανο, θα εκλέγεται άμεσα, θα αλλάζει κάθε χρόνο και θα επιλαμβάνεται θεμάτων διαμερίσματος, με αρμοδιότητες αντιδημάρχου. Θα είναι αυτός που θα λαμβάνει τους περισσότερους ψήφους.
4.Το διαμερισματικό Συμβούλιο ή κοινοτικό συμβούλιο - Άμεση εκλογή από τους Δημότες, προετοιμάζει και αποφασίζει για θέματα δευτερευούσης και τρέχουσας διαμερισματικής σημασίας. Για όσα δεν αποφασίζει η λαϊκή συνέλευση του διαμερίσματος. Θα είναι 3, 5, 7 ή 9 ατόμων ανάλογα με το πληθυσμό και τους οικισμούς του διαμερίσματος.
5.Λαϊκή διαμερισματική Συνέλευση – Κυρίαρχο όργανο. Συνέρχεται τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο και αποφασίζει για σημαντικά θέματα του διαμερίσματος και του Δήμου. Π.χ. Κριτήρια πρόσληψης κάθε είδους προσωπικού (μια φορά την 5/ετία) – επιχειρησιακό πρόγραμμα 5/ετία – αναπτυξιακό πρόγραμμα Δήμου - τεχνικό πρόγραμμα του διαμερίσματος – προϋπολογισμός διαμερίσματος και Δήμου – τρόπος διενέργειας δημοπρασιών – κανονισμοί καθαριότητας – νεκροταφεία- βοσκή και διαχείριση βοσκοτόπων – οργανόγραμμα Δήμου – απολογισμός Δήμου - διαμερίσματος – πολεοδομικοί κανονισμοί (όλα τα θέματα προετοιμάζονται από επιτροπές δημοτών με συμμετοχή ειδικών).
Για θέματα που είναι Δημοτική υπόθεση, η γνώμη της συνέλευσης μεταφέρεται από τους διαμερισματικούς συμβούλους που μετέχουν στο Δημοτικό συμβούλιο και παίρνεται η απόφαση σύμφωνα με την αρχή της πλειοψηφίας.
-Η θητεία των παραπάνω οργάνων είναι πενταετής.
-Οι σύμβουλοι και ο πρόεδρος του διαμερίσματος είναι ανακλητοί. Δηλαδή σε περίπτωση σοβαρού παραπτώματος ανακαλούνται από αυτούς που τους εξέλεξαν δηλαδή τη λαϊκή συνέλευση με αυξημένη πλειοψηφία και συμμετοχή στη συνέλευση.
-Το σύστημα των άμεσα εκλεγμένων οργάνων δηλαδή του διαμερισματικού συμβουλίου θα είναι η απλή αναλογική.
-Ο Δήμαρχος θα εκλέγεται από κοινό ψηφοδέλτιο υποψηφίων Δημάρχων με την αρχή της πλειοψηφίας.
Έσοδα - Προϋπολογισμός
-Τα έσοδα της Αυτοδιοίκησης θα πρέπει να είναι ποσοστό του Α.Ε.Π. τουλάχιστον 10% (σήμερα είναι 2,8%) και συνεχώς αυξανόμενο (σε χώρες της Ευρώπης με ποσοστό 40%).
-Το Δημοτικό διαμέρισμα θα διατηρεί δικό του προϋπολογισμό με βάση τα σημερινά έσοδα ΚΑΠ – ΣΑΤΑ των σημερινών Δήμων) θα διατηρεί δική του σφραγίδα και για τοπικές διαμερισματικές υποθέσεις θα συνυπογράφουν έγγραφα με το Δήμαρχο.
-Δηλαδή ο νέος Δήμος θα έχει προϋπολογισμό που θα αποτελείται από τόσα μέρη όσα τα Δημοτικά διαμερίσματα και ένα μέρος που θα αφορά τις λειτουργίες του Δήμου (λειτουργία υπηρεσιών και υπερδιαμερισματικά δηλαδή Δημοτικά έργα).
Υπηρεσίες στο Δημότη σε επίπεδο διαμερίσματος (πρώην Δήμου)
Θα πρέπει να εξασφαλίζεται προς το Δημότη ένα ελάχιστο εγγυημένο επίπεδο υπηρεσιών στο τόπο που ζει. Σε επίπεδο διαμερίσματος θα πρέπει να λειτουργούν:
1.Μια μονάδα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (μπορεί να είναι το σημερινό κέντρο υγείας ή περιφερειακό ιατρείο με ενισχυμένες υπηρεσίες) με προνοσοκομειακή, μετανοσοκομειακή φροντίδα και πρόγραμματα πρόληψης.
2.Βρεφικός, παιδικός σταθμός, νηπιαγωγείο, Δημοτικό σχολείο, Γυμνάσιο.
3.Κέντρο κοινωνικής φροντίδας (βοήθεια στο σπίτι, ΚΑΠΗ, ΚΗΦΗ, ξενώνες προσωρινής διαμονής ηλικιωμένων)
4.ΚΕΠ που θα λειτουργεί και απόγευμα (ίσως ανά 2 ή 3 διαμερίσματα να εφημερεύει)
5.Συνεργείο άμεσης παρέμβασης δηλαδή υδραυλικός – εργάτης – ηλεκτρολόγος – τσαπάκι - γκρέιντερ – μικρά μηχανήματα για παρεμβάσεις αποκατάστασης ζημιών, νέες συνδέσεις ή μικρο- παρεμβάσεις (μπορεί να έχουμε εφημερεύον συνεργείο ανά δύο ή τρία διαμερίσματα).
6.Πυροσβεστικό κλιμάκιο ανά δύο ή τρία διαμερίσματα και με εθελοντές.
7.Γραφείο εργασίας – τοπικός ΟΑΕΔ- ο κρατικός ΟΑΕΔ πρέπει να καταργηθεί. Εδώ θα μπορούν να συμπεριληφθούν ειδικοί όπως ο γεωπόνος και ο κτηνίατρος, ανάλογα με τη φυσιογνωμία της περιοχής, με αρμοδιότητες επαγγελματικού προσανατολισμού, εμψύχωση για νέες θέσεις εργασίας και ανάπτυξη επιχειρηματικότητας.
8.Κέντρο δια βίου μάθησης – δημιουργικής απασχόλησης ελεύθερου χρόνου για όλους τους κατοίκους, βιβλιοθήκη, πολιτιστικό κέντρο.
Υπηρεσίες σε επίπεδο Δήμου
1.Υπηρεσία δρόμων – συντήρησης –διανοίξεις κ.λ.π.
2.Τεχνική Υπηρεσία.
3.Κοινωνική υπηρεσία και κοινοτικής παρέμβασης (πολιτιστικά κ.λ.π.)
4.Υγείας (Υγειονομικοί – Επόπτες δημόσιας υγείας)
5.Πολεοδομία.
6.Δημοτική Αστυνομία.
7.Οικονομική υπηρεσία.
8.Διαμερισματικές υπηρεσίες (ΚΕΠ, ΟΑΕΔ)
9.Υπηρεσία λειτουργίας λαϊκοσυμμετοχικών οργάνων και ενημέρωσης με στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την κοινωνικοποίηση για συμμετοχή με λαϊκοσυμμετοχικές διαδικασίες και τη λειτουργία τους.
10.Κοινή υπηρεσία Καθαριότητας - Ύδρεσης – Αποχέτευσης – Λειτουργίας βιολογικών καθαρισμών.
11.Δημοτική συγκοινωνία (θα συνδέει όλους τους οικισμούς μεταξύ τους).
Τα νομικά πρόσωπα, οι δημοτικές επιχειρήσεις (ΔΕΥΑ, κοινωφελείς) θα πρέπει να καταργηθούν. Διατήρηση μόνο των Α.Ε. και των Αναπτυξιακών εταιρειών.
Έλεγχος αποφάσεων
Οι αποφάσεις θα πρέπει να είναι άμεσα εκτελεστές. Δεν θα υπόκεινται σε έλεγχο από καμία κρατική υπηρεσία. Θιγόμενος μπορεί να καταφύγει μόνο σε επιτροπή όπως αυτή του άρθρου 152 και στα δικαστήρια.
Κάθε απόφαση λαϊκής συνέλευσης που αφορά διαμερισματική υπόθεση είναι νόμος του Δήμου και θα δημοσιεύεται σε ειδικό ΦΕΚ της αυτοδιοίκησης π.χ. οι προσλήψεις του Δήμου θα γίνονται με κριτήρια που οι συνελεύσεις θα καθορίζουν και όχι το ΑΣΕΠ και πολύ περισσότερο δεν θα εγκρίνονται οι προσλήψεις από κανένα άλλο (διϋπουργική επιτροπή, περιφέρεια, κ.λ.π.). Τα κριτήρια πρόσληψης θα δημοσιεύονται.
Ο έλεγχος του επιτρόπου του ελεγκτικού συνεδρίου θα πρέπει να καταργηθεί.
Ο έλεγχος της οικονομικής διαχείρισης του Δήμου και των διαμερισμάτων θα γίνεται από σώμα που θα αποτελείται από το 1% του εκλογικού σώματος κάθε διαμερίσματος (που θα λειτουργεί σαν εποπτικό συμβούλιο) και θα προκύπτει με κλήρωση μια μέρα πριν από τον έλεγχο και θα εισηγείται στη λαϊκή συνέλευση το αποτέλεσμα πριν τον απολογισμό του έργου στη λαϊκή συνέλευση.
Διαφάνεια
Κάθε απόφαση, κάθε οργάνου του νέου Δήμου, κάθε πληρωμή θα δημοσιεύεται.
Κάθε έγγραφο που αφορά στο διαμέρισμα θα υπογράφεται από το Δήμαρχο και το πρόεδρο του διαμερίσματος.
Θα υπάρχει σφραγίδα Δήμου και σφραγίδα Δημοτικού διαμερίσματος. Η σφραγίδα του διαμερίσματος μόνη της θα έχει ενδοδημοτική ισχύ, μαζί με του Δημάρχου θα απευθύνεται προς τα έξω.
Θεωρώ ότι μια τέτοια λειτουργία εξασφαλίζει την ενδυνάμωση των περιοχών της υπαίθρου, εξασφαλίζει λαϊκοσυμμετοχική διαδικασία στις αποφάσεις και η αυτοδιοίκηση γίνεται πραγματική αυτοκυβέρνηση.
